بهترین روش شارژ باطری خودرو
باطری خودرو یکی از مهم‌ترین اجزای آن است و انرژی موردنیاز برای تمام بخش‌های الکتریکی خودرو را تأمین می‌کند. از روشن‌شدن و حرکت خودرو گرفته تا گوش‌کردن به رادیو و موسیقی و روشنایی چراغ‌های خودرو، همه به باطری نیاز دارند. خوابیدن باطری خودرو مشکل رایجی است که به دلایل مختلفی روی می‌دهد. البته نیازی به تعویض باطری نیست؛ در چنین مواقعی کافی است آن را شارژ کنید. در این مطلب می‌خواهیم درباره بهترین روش شارژ باطری خودرو صحبت کنیم.
چگونه باطری خودرو را شارژ کنیم؟
شارژ باطری خودرو کار چندان سختی نیست. البته بهترین روش شارژ باطری خودرو این است که در باطری‌سازی یا با یک دستگاه شارژ باطری خودرو آن را شارژ کنید. با این حال شاید دوست داشته باشید یاد بگیرید که چطور در مواقعی که به هیچ نیروی کمکی‌ای دسترسی ندارید، خودتان باطری خودرو را شارژ کنید. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد.
نکات ایمنی هنگام شارژ باطری خودرو
یادتان باشد هرگاه به هر دلیلی با باطری خودرو سروکار دارید، اول نکات ایمنی را رعایت کنید. جایی که در آن کار می‌کنید باید تهویه مناسبی داشته باشد، شعله آتش در نزدیکی آن قرار نگیرد، حتما چشم‌ها را با عینک محافظ و پوست‌تان را با دستکش بپوشانید. لباسی که می‌پوشید هم باید آستین بلند باشد. یک‌سری نکات ایمنی هم وجود دارند که در هنگام توضیح روش‌ها روی آنها تأکید خواهیم کرد.
انواع روش‌های شارژ باطری خودرو ؛ چگونه باطری خوابیده خودرو را شارژ کنیم؟
همان‌طور که گفتیم، روش‌های مختلفی برای شارژ باطری خودرو وجود دارد. با این حال فقط برخی از آنها کارآمد هستند. برای مثال روش‌های خوب شارژ کردن باطری خودرو عبارت‌اند از:
- استفاده از دستگاه شارژر باطری خودرو؛
- پنل خورشیدی؛
- آداپتور لپ‌تاپ.
و روش‌های ناکارآمد یا خطرناک عبارت‌اند از:
- ترانسفورمر معمولی
- دستگاه جوشکاری
روش اول: استفاده از شارژر باطری قابل‌حمل
برای این کار می‌توانید از دستگاه شارژر خانگی باطری خودرو که قابل‌حمل است و قیمت چندانی هم ندارد استفاده کنید. روش کار به این صورت است:
۱. ابتدا باطری را آماده کنید. بررسی کنید باطری خودرو شما از کدام مدل است. برخی از باطری‌ها را برای شارژکردن باید از محفظه آن خارج کرد؛ اما برخی دیگر را می‌توان بدون خارج‌کردن از خودرو شارژ کرد. در بیشتر خودروهای معمولی برای شارژ باطری نیازی به خارج‌کردن آن نیست. در اینجا فرض می‌کنیم قرار است باطری را خارج کنید.
۲. وسایل الکترونیکی خودرو از جمله چراغ داخلی کابین، سیستم تهویه، سیستم صوتی و نظایر آنها را خاموش کنید. اگر این کار را نکنید ممکن است در طول شارژ، قوس الکتریکی برای باطری اتفاق بیفتد و باطری را نابود کند.
۳. اول باید کابل منفی و سپس کابل مثبت را جدا کنید. کابل منفی معمولا سیاه است و روی آن علامت – دیده می‌شود. کابل مثبت معمولا قرمز است و با علامت + مشخص شده است. ترتیب جداکردن را برعکس نکنید. اگر باطری روی پایانه‌هایش درپوش‌های پلاستیکی دارد، برای دسترسی به پایانه‌ها درپوش‌ها را بردارید.
۴. حالا از آچار سوکت برای بازکردن کابل منفی استفاده کنید و آن را با احتیاط از باطری جدا کنید. کابل‌ها را از پایانه‌های غیرهمنام دور نگه دارید تا از انتقال بار بین آنها جلوگیری شود. همین کار را با کابل مثبت انجام دهید.
۵. پایانه‌ها را تمیز کنید. قبل از شارژکردن ابتدا با برس مخصوص، کثیفی‌ها را از روی پایانه‌ها پاک کنید. محلول‌های تمیزکننده باطری یا محلول جوش‌شیرین و آب هم می‌توانند مؤثر باشند.
این تمیزکننده‌ها اسید باطری را خنثی کرده و هنگام شارژ باطری و اتصال مجدد پایانه‌ها از بروز مشکل در عملکرد آن جلوگیری به عمل می‌آورد.
۶. حالا می‌توانید شارژر را وصل کنید. مطمئن شوید که شارژر خاموش است. کابل مثبت شارژر را به پایانه مثبت روی باطری و کابل منفی آن را به پایانه منفی باطری وصل کنید. بازهم یادتان باشد ترتیب را برعکس نکنید، در اینجا حتما باید ابتدا کابل مثبت را وصل کنید.
۷. حالا شارژر را روشن کنید و برای شروع روی کمترین مقدار قرار دهید. اگر شارژر تایمر دارد، آن را برای زمان مناسب تنظیم کنید تا به‌شکل خودکار شارژ را متوقف کند. اگر نمی‌دانید زمان آن چقدر است به دفترچه راهنمای مالک مراجعه کنید.
۸. وقتی شارژ کامل شد، می‌توانید کابل‌های شارژر را از باطری خودرو جدا کنید. برای این کار شارژر را خاموش کنید، اول کابل مثبت و سپس کابل منفی را جدا کنید. دوباره به‌ترتیب کابل مثبت را به پایانه مثبت و سپس کابل منفی را متصل کنید. درنهایت باطری را به محفظه‌اش برگردانید.
مزایا
- باطری را سریع‌تر از هر روش دیگری شارژ می‌کند؛
- کار با آن آسان است؛
- ایمن است.
معایب
- اگر باطری از نوعی است که باید آن را خارج کنید و مهارت نداشته باشید برایتان مناسب نیست.
روش دوم: شارژ باطری خودرو با پنل خورشیدی
روش دوم شارژ باطری خودرو با پنل خورشیدی است. یک پنل خورشیدی استاندارد ۱۰۰ وات می‌تواند حدود ۵ آمپر برای شارژ باطری فراهم کند و حدود ۱۲ ساعت طول می‌کشد تا باطری با ولتاژ زیر ۱۱٫۵۸ شارژ شود. بسته به میزان نور خورشید که پنل دریافت می‌کند، می‌تواند ۲ روز طول بکشد.
۱. یادتان نرود که حتما کنترلر شارژ داشته باشید. هرگز نباید از پنل خورشیدی بالاتر از ۵ وات، برای شارژ مستقیم باطری خودرو استفاده کنید. به‌دلیل شدت نور خورشید، ولتاژ پنل‌های خورشیدی همیشه نوسان می‌کند و ولتاژ آن بسیار بالاست که به‌سرعت جریان را به باطری منتقل می‌کند. در این صورت باطری بیش از حد شارژ می‌شود که برای باطری خوب نیست. یک کنترلر شارژ با ثابت‌نگه‌داشتن جریان، از این مشکل جلوگیری می‌کند.
۲. کابل‌های بلند بردارید. کابل‌هایی که پنل را به باطری متصل می‌کنند باید به‌اندازه کافی بلند باشند که هم بتوان پنل را در جایی نصب کرد که نور خورشید کافی داشته باشد و هم اینکه از آن سر به باطری که درون خودرو قرار دارد برسد. اگر یادتان باشد گفتیم همه خودرو‌ها برای شارژ نیازی به جدا کردن باطری ندارند. انتهای کابل‌ها باید گیره‌ها یا پایانه‌های حلقوی وجود داشته باشند تا بتوان آنها را به پایانه‌های باطری متصل کرد. گیره‌ها باید برچسب مثبت و منفی را داشته باشند تا اشتباه نشوند.
۳. حالا باید کنترلر شارژ را به باطری وصل کنید. حتما، حتما اول باید باطری را به کنترلر شارژ متصل کنید. هرگز کنترلر را قبل از باطری به پنل خورشیدی وصل نکنید. باید روی آن برچسب BATTERY + و – درج شده باشد تا بدانید نحوه صحیح اتصال آن چگونه است.
۴. حالا پنل را به کنترلر وصل کنید. این قسمت باید با برچسب PV INPUT + و – مشخص شده باشد. معمولا کابل منفی سیاه و مثبت قرمز است.
برای استفاده از پنل‌های خورشیدی به‌منظور شارژ باطری خودرو سه گزینه وجود دارد:
- شارژ انبوه؛
- شارژ جذبی؛
- شارژ شناور.
شارژ انبوه برای زمانی است که باطری کاملا تخلیه شده است. در این حالت شارژ سریع انجام می‌شود؛ البته باید نور خورشید به‌اندازه کافی در دسترس باشد.
شارژ جذبی برای زمانی است که باطری با رسیدن به یک ولتاژ معین جریان انتقال آمپر ورودی را کند می‌کند. این حالتی است که شارژ آهسته‌تر صورت می‌گیرد؛ اما پنل در نهایت شارژ را کامل می‌کند.
شارژ شناور برای زمانی است که باطری تقریبا پر است و فقط با کمی شارژ می‌خواهید مقدار تخلیه‌شده جبران شود.
برخی پنل‌های خورشیدی قابل‌حمل هستند و نیازی نیست حتی کاپوت را بالا بزنید. کافی است پنل را روی داشبورد قرار دهید و آن را به جای شارژر خودرو متصل کنید تا باطری را شارژ کند.
مزایا
- از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کند
- آسان است
معایب
- از ۱۲ ساعت تا ۲ روز طول می‌کشد
- فقط در روز و زمانی که آفتاب هست می‌توانید از آن استفاده کنید.
روش سوم: شارژ باطری خودرو با لپ‌تاپ
یک ترفند برای زمان اضطراری که دیگر راهی برای شارژ کردن باطری خودرو ندارید این است که از آداپتور لپ‌تاپ استفاده کنید. البته این کار معمولا ۱۵ ساعت طول می‌کشد. با این حال یادتان باشد ولتاژ نامی آداپتور لپ‌تاپ معمولا در حد ۱۹ ولت است و استفاده از آن برای شارژ کامل باطری کارآمد نیست. با این حال اگر می‌خواهید در مواقع ضروری از این روش استفاده کنید، به خواندن ادامه دهید.
این وسایل را حاضر کنید:
- شارژر لپ‌تاپ
- یک لامپ ۲۱ وات
- چند کابل با رنگ‌های مختلف
- نوار عایق
- دو عدد گیره
- مولتی‌متر دیجیتال
سطح بیرونی فلز جک دی‌سی شارژر لپ‌تاپ منفی است و درون سوراخ کوچک جک مثبت است.
از آنجا که آمپر اسمی شارژر ۳٫۴۲ آمپر است با وصل‌کردن کابل‌ها ممکن است جریان زیادی از شارژر عبور کند. با یک مقاومت، مثلا یک لامپ ۲۱ واتی، می‌توانید جریان را محدود کنید.
در ولتاژ نامی ۱۹ ولت، این کار تضمین می‌کند که جریان بیشتر از ۱٫۱ آمپر نشود.
روش کار
۱. لامپ را با کابل‌ها به‌شکل سری وصل کنید. با نوار عایق آنها را ثابت کنید. ترتیب آنها به این صورت است:
شارژر به کابل مثلا سبز – لامپ – کابل با رنگ دیگر مثلا زرد – پایانه مثبت باطری.
۲. برای پایانه منفی باید کابل مثلا مشکی را با استفاده از نوار عایق به فلز شارژر که گفتیم منفی است متصل کنید.
هشدار: دقت کنید که این کابل‌ها با هم تماس پیدا نکنند.
۳. کابل منفی را با استفاده از گیره به پایانه منفی باطری وصل کنید. حالا باید این ترتیب را داشته باشید:
سرمنفی شارژر – کابل مثلا مشکی – پایانه منفی باطری.
۴. حالا شارژر را به برق متصل کنید.
۵. لامپ روشن می‌شود و بعد از چند دقیقه ولتاژ باطری به ۱۲٫۵ ولت می‌رسد.
۶. هر نیم‌ساعت یک بار ولتاژ باطری را اندازه بگیرید. احتمالا بعد از ۶ ساعت باید ۱۳٫۱ ولت داشته باشید.
۷. اگر نور لامپ کم‌رنگ شد، نشان می‌دهد که باطری در حال شارژ شدن است. وقتی به ۱۵ ولت رسید کافی است. احتمالا تا شارژ شدن کامل، ۱۵ ساعت طول می‌کشد.
۳۰ دقیقه بعد از توقف شارژ و جداکردن کابل‌ها از باطری ولتاژ باید به ۱۲ ولت رسیده باشد.
در عمل، با اینکه آداپتورهای لپ‌تاپ ۵ آمپر هستند، در حدود ۰٫۵ آمپر جریان بیشتر عبور نمی‌دهند و ولتاژ افت می‌کند.
مزایا
- برای مواقع اضطراری مفید است
معایب
- زمان زیادی نیاز دارد و چندان کارآمد نیست
- نیاز به دانش فنی دارد
- ممکن است به آداپتور لپ‌تاپتان آسیب برساند
- باطری خودروتان باید سالم باشد.
روش چهارم: شارژ باطری خودرو با استفاده از آداپتور معمولی
این روش درست مانند روش لپ‌تاپ است. البته بیشتر آداپتورهای لپ‌تاپ ۱۹ ولتی هستند ولی شما می‌توانید از یک آداپتور معمولی ۱۲ ولتی با ۵ آمپر استفاده کنید. البته در کنار آن باید یک افزاینده ولتاژ داشته باشید که ولتاژ بالاتری ایجاد کند. همان مدار را که در بالا توضیح دادیم ایجاد کنید و از لامپ، ولت‌متر و آمپرمتر هم استفاده کنید. این روش از روش لپ‌تاپ کارآمدتر است ولی باز هم چندان توصیه نمی‌شود.
مزایا
- بهتر از آداپتور لپ‌تاپ است
معایب
- باطری باید سالم باشد
- زمان زیادی نیاز دارد.
روش پنجم: شارژ باطری خودرو با ترانس
ولتاژ لازم برای شارژ باطری خودرو بیشتر از ۱۴٫۸ ولت است و مقدار شناور آن باید ۱۳٫۸ ولت باشد. فقط در این صورت است که ۱۰ آمپر جریان خواهید داشت و می‌توانید در عرض چند ساعت باطری را شارژ کنید. اگر از مبدل افزایش‌دهنده ولتاژ هم استفاده کنید، ظرفیت جریان کاهش می‌یابد. دلیلش این است که ترانس‌ها معمولا ۱۱٫۲ تا ۱۲ VAC ولتاژ و ۵ آمپر جریان ارائه می‌دهند. توان این ترانس‌ها از ضرب ۱۱٫۲ در ۵ حاصل می‌شود که ۵۶ وات است.
یک مبدل با راندمان ۸۵ درصد توان دستگاه را تا ۴۷ وات کاهش می‌دهد که حتی با خروجی ۱۴٫۲ وات هم جریان چیزی در حدود ۳٫۳ آمپر خواهد بود. این مقدار بیشتر از ۳۰ ساعت زمان نیاز دارد که اصلا کارامد نخواهد بود. بنابراین با ترانس فقط می‌توانید باطری خوابیده را در حدی شارژ کنید که خودرو روشن شود و برای شارژ باطری مناسب نیست.
روش ششم: شارژ باطری خودرو با دستگاه جوشکاری
برخی افراد از این دستگاه هم برای شارژ باطری خودرو استفاده کرده‌اند؛ اما اولا نیاز به مهارت زیادی دارد دوم چون دستگاهی صنعتی است ممکن است خطرناک باشد.
جمع‌بندی
باطری خودرو وظیفه برق‌رسانی به تمام اجزای الکتریکی خودرو را دارد. گاهی اوقات باطری خودرو نیاز به تعویض ندارد و با شارژ مجدد آن می‌توان مدت بیشتری از آن استفاده کرد. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که ایمن‌ترین و کارآمدترین آنها مراجعه به باطری‌سازی یا خرید دستگاه شارژ باطری خودرو است.
روش‌هایی مانند استفاده از آداپتور لپ‌تاپ، آداپتور معمولی، ترانس و پنل خورشیدی هم هستند که معمولا چندان کارآمد نیستند و به کمی دانش فنی نیاز دارید. از سوی دیگر روش‌هایی مانند استفاده از دستگاه‌های صنعتی مانند دستگاه جوشکاری هم هست که ممکن است خطرناک باشد و لطفا اگر دانش و مهارتی در این زمینه ندارید، به این روش‌ها فکر نکنید.
آیا تا حالا هیچ‌یک از این روش‌ها را امتحان کرده‌اید؟ اگر موفقیت‌آمیز بوده است، لطفا برایمان در دیدگاه‌ها بنویسید که چطور انجامش دادید و از چه وسایلی استفاده کردید.