10 نکته مهم درباره شارژر باطری ماشین
اگر بخواهیم در مورد 10 نکته مهم درباره شارژر باطری صحبت کنیم، اولین نکته این است که دِشارژ شدن باطری ماشین یکی از مشکلاتی است را بررسی کنیم که به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد و تقریباً همه افراد دست‌کم یک‌بار آن را تجربه کرده‌اند. برای استارت زدن همه باطری‌ها به اندکی شارژ نیاز دارند و در صورتی که باطری اصطلاحاً «خوابیده باشد» باید به کمک یک منبع بیرونی، باطری را شارژ کنیم. در این مطلب قصد داریم به بررسی دستگاه شارژ باطری ماشین بپردازیم و ضمن بررسی انواع مختلف شارژر باطری ماشین، شیوه استفاده از آن را نیز بیان کنیم.
دلایل تخلیه شارژ باطری ماشین
روشن نشدن ماشین به دلیل تخلیه شارژ ماشین، مشکل متداولی به نظر می‌رسد. یکی از راه‌هایی که از گذشته برای حل این مشکل به کار گرفته می‌شده است، اتصال به باتری ماشین دیگر یا در اصطلاح عامیانه «باطری به باطری» شدن دو ماشینیی است که باطری یکی فعال و باطری دیگری خالی شده است. در ادامه به چند دلیلی که باعث دشارژ شدن باطری ماشین می‌شوند می‌پردازیم.
برق‌دزدی
برق‌دزدی یکی از دغدغه‌هایی است که اکثر راننده‌ها را نگران می‌کند و به این معنی است که برقی که دینام تولید کرده، جایی در میانه راه از بین می‌رود و به طور کامل به موتور نمی‌رسد. اگر در حین رانندگی به مشکلاتی مثل تأخیر در استارت خوردن، کم‌سو یا پرشی شدن نور چراغ‌های عقب و جلو، قطع و وصل شدن ضبط یا اصطلاحاً «ریپ زدن» موتور روبه‌رو شدید، احتمالاً ماشینی شما برق‌دزدی دارد.
خرابی دینام
وظیفه اصلی دینام در ماشین، تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی است. اما گاهی بعد از ۵ یا ۶ سال، دینام ماشین ضعیف می‌شود. گاهی نیز به دلیل پارگی یا فرسودگی سیم‌کشی، ایراد در تسمه که منجر به اختلال در تولید انرژی مکانیکی می‌شود یا خرابی فیوز به دلیل عبور ممتد جریان شدید، دینام قادر نیست انرژی الکتریکی را بسازد و به باطری منتقل کند. در حالت معمول، دینام باید بتواند باطری را چیزی بین ۱۳.۵ تا ۱۴.۵ ولت شارژ کند و هر مقدار کم‌تر از این نشانه خرابی دینام و مقدار بیشتر، باعث خرابی باطری است.
شوره زدن سر باتری
ممکن است بعد از روشن نشدن ماشین، سری به باتری بزنید و ببینید که سر باطری شوره زده است. در این صورت پیش از هر اقدام دیگر، سر باطری را به کمک فرچه سیمی تمیز کنید و مجدداً استارت بزنید. شوره‌های سر باطری مانع از رسیدن جریان برق به باطری هستند.
خرابی باطری
باطری‌ها هم مثل سایر اجزای ماشین عمر مفیدی دارند،و اگرچه در انتخاب باطری ماشین دقت به خرج دهید، پس از مدتی به دلیل خوردگی در فلز باطری، شاهد اختلال در عملکرد باتری خواهیم بود. عواملی مثل تمیز نبودن کابل‌های متصل به باطری، یا قرار نگرفتن کابل‌ها روی قطب صحیح، اتصال طولانی‌مدت شارژر باطری ماشین و شارژ بیش از حد باطری و البته کیفیت پایین ممکن است منجر به افت و خرابی باطری شوند.
با در نظر داشتن این نکته که با تخلیه شارژ باطری، ماشین عملاً بی‌حرکت خواهد ماند و با توجه به قابل‌شارژ بودن کلیه باطری‌های ماشین، شیوه‌های مختلفی برای شارژ کردن باطری ماشین وجود دارد که ساده‌ترین آن‌ها استفاده از شارژر باطری ماشین است که در بازه‌های زمانی مختلف، باطری را به طور کامل شارژ می‌کنند.
انواع شارژر باطری ماشین
باطری‌های ماشین در انواع مختلف خشک، اسیدی و اتمی به بازار عرضه می‌شوند و همگی قابلیت شارژ مجدد را دارند. نحوه و میزان شارژ باطری ماشین از جمله عواملی هستند که به طول عمر باطری کمک می‌کنند. از این رو دو نوع شارژر باطری ماشین وجود دارد که هر یک بنا به ضرورت به کار گرفته می‌شوند و به‌قرار زیر هستند:
- شارژر شناور
- شارژر قطره‌ای
شارژرهای شناور نوعی شارژر باطری ماشین است که برای استفاده معمول توصیه می‌شود. این نوع شارژرها بعد از اتمام فرایند شارژر باطری، حتی بدون جداکردن شارژر از باطری، روال شارژ رسانی را متوقف می‌کنند و به این ترتیب، باطری بیش از حد شارژ نخواهد شد. با این روش، طول عمر مفید باطری بیشتر خواهد شد و در اثر شارژ شدن آسیبی به آن وارد نخواهد شد.
شارژر قطره‌ای
این نوع شارژر، بر خلاف نوع قبلی، نقشی در متوقف سازی روال شارژ ندارد و به این ترتیب استفاده مداوم از این نوع شارژر، احتمال خراب‌شدن باطری را افزایش می‌دهد. شیوه‌های شارژ باطری نیز در عمر باطری تأثیرگذار هستند. شارژر باطری ماشین معمولاً باطری را به دو روش مختلف شارژ می‌کند که عبارت هستند از روش اتوماتیک (Automatic) و دستی (Manual).
روش اتوماتیک
در شارژ اتوماتیک، انرژی کم‌کم و با آمپر پایین وارد باطری می‌شود. بعد از اتمام این فرایند هم، شارژر باطری ماشین، عملیات شارژ رسانی را متوقف می‌کند تا باطری آسیبی نبیند و داغ نکند. این روش بهترین روش شارژ است که بیشترین تأثیر و کم‌ترین آسیب را به همراه دارد.
روش دستی
در این روش، انرژی به‌سرعت و با آمپر زیاد وارد باطری می‌شود. این روال بعد از شارژ کامل باطری همچنان ادامه دارد و به همین دلیل به‌مرور باعث کاهش عمر مفید باطری خواهد شد.
چطور باطری ماشین را شارژ کنیم؟
برای استارت خوردن، باطری ماشین به ۱۲ ولت برق نیاز دارد. اما اگر شارژ باری کم‌تر از این باشد، دینام به‌تنهایی نمی‌تواند کمکی به باطری برساند. پیش از شروع کار با شارژر باطری ماشین، لازم است تا با جداکردن در خانه‌های باطری، سطح الکترولیت موجود را بسنجید و چنانچه پایین بود، تنها آب مقطر بیفزایید.
10 نکته مهم درباره کار با شارژر باطری ماشین
برای شروع شارژ کردن به کمک شارژر باطری ماشین باید به چند نکته توجه کنید:
۱- شارژر با هدایت جریان الکتریکی ۲۲۰ ولت، الکتریسیته را از منبعی تک‌فاز به جریانی با ولتاژ ۱۲ ولت تبدیل می‌کند. به این ترتیب مهم است که ولتاژ خروجی شارژر نسبت به ولتاژ باطری تنظیم شود. اتصال باطری و شارژر باطری ماشین مهم هستند و باید به علامت مثبت و منفی روی قطب‌های باطری توجه کنید. گاهی نیز به‌جای این دو علامت، عبارت‌های «Pos» و «Neg» مخفف عبارت‌های «Positive» و «Negative» نوشته شده‌اند.
۲- از محکم بودن اتصال بین باطری و کابل اطمینان حاصل کنید تا جریان به‌صورت یکنواخت وارد باطری شود. با در نظرداشتن این نکته که جریانی با ولتاژ ۲۲۰ از طریق کابل به باطری وارد می‌شود، اتصال کامل به دریافت جریان کامل و در نتیجه افزایش عمر مفید باطری کمک خواهد کرد.
۳- پیش از اتصال شارژر به باطری، درجه و تایمر شارژر را خاموش کنید و پس از کسب اطمینان، اتصال رو برقرار کنید.
۴- پیش از اتصال باطری به شارژر، سطح الکترولیت همه سلول‌ها رو چک کنید و چنانچه به‌اندازه کافی بالا نبود، کافی است تنها آب مقطر اضافه کنید.
۵- نحوه اتصال شارژر باطری ماشین نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به این منظور باید قطب منفی شارژر که مشکی رنگ هست به قطب منفی باطری و ترمینال مثبت و قرمزرنگ به قطب مثبت باطری متصل شود. با ابن اتصال صحیح، در مدت زمان معلوم، باطری شارژ خواهد شد.
۶-در حین شارژ باطری باید به دما و همچنین تهویه محیط دقت داشته باشید. افزایش دمای محیط ممکن است به عنوان یک عامل بیرونی، خطرزا باشد و حتی منجر به انفجار شود. به همین دلیل، در اتاقی مجهز به تهویه مناسب (مثل پنجره باز) اقدام به شارژ باطری کنید.
۷- با اینکه باطری در هنگام شارژ به ماشین متصل نیست، بهتر است برای جلوگیری از خطر، دستمالی مرطوب روی باطری و پیچ‌های در باطری بگذارید.
۸- شارژرها می‌توانند در دو آمپر شارژ کنند و تا ظرفیت ۴۸ آمپرساعت پیش روند. به این ترتیب، شارژ کامل باطری نهایتاً ۲۴ ساعت طول خواهد کشید.
۹- در حین شارژ باطری، به سیم‌ها دست نزنید. لمس سیم‌ها باعث قطع اتصال شارژر به قطب باطری خواهد شد که حتی می‌تواند به جرقه و انفجار باطری منتهی شود.
۱۰- بعد از اتمام فرایند شارژ باطری، نخست شارژر را خاموش کنید و سپس از باطری جدا کنید.
جامپ استارتر چیست؟
یکی از شیوه‌هایی که باطری ماشین شما را بلافاصله شارژ می‌کند، استفاده از جامپ استارتر است. از نام این نوع شارژر باطری ماشین مشخص است که با شارژ یکباره باطری ماشین، جان تازه‌ای به آت می بخشد تا انرژی کافی برای استارت زدن را داشته باشد.
نتیجه گیری
در این مطلب که در مورد 10 نکته مهم درباره کار با شارژر باطری ماشین می باشد، به بررسی شارژر باطری ماشین پرداختیم و نکات ایمنی مهمی را در این زمینه مطرح کردیم. شارژ کردن مجدد باطری ماشین هایی که در اثر روشن ماندن چراغ یا عدم کارکرد به اتمام رسیده، چند مرحله مهم دارد که باید با دقت و در نظر داشتن نکات ایمنی صورت بگیرد.
در یک نگاه کلی، دو نوع شارژ «Manual» و «Automatic» وجود دارد که از نظر کارشناسان شارژ اتوماتیک مؤثرترین نوع شارژ به شمار می‌رود چرا که بعد از شارژ کامل باطری، شارژر متوقف خواهد شد که برای سلامت باطری بسیار مفید خواهد بود. در ادامه به ده نکته ایمنی اشاره کردیم که در حین کار با شارژر باطری ماشین باید در نظر داشته باشیم تا از بروز حوادثی مانند حریق پیشگیری شود.